2m VHF λ/2 κεραία! (επαναδημοσίευση)

Το παρακάτω άρθρο περιγράφει μία κεραία την οποία κατασκεύσα, και δημοσίευσα στο SV-Νέα το 1989-90.

Οι δοκιμές και η χρήση της είχαν γίνει στον φορητό VHF πομποδέκτη τον οποίο είχα αγοράσει έτσι ώστε να μπορέσω να πάρω το call sign.

Τω καιρώ εκείνω, έδινες εξετάσεις για την απόκτηση του πτυχίου Ραδιοερασιτέχνη αλλά έπρεπε να αγοράσεις τον πομποδέκτη για να πάρεις το χαρακτηριστικό κλήσεως από το Υπουργείο!

Σε αντίθεση με τις κακές γλώσσες που λένε ότι σήμερα αγοράζεις το χαρακτηριστικό και σου δίνουν δώρο ένα φορητό!

Ω καιροί, ω ήθη!

Δεν υπάρχουν οι αυθεντικές φωτογραφίες γιατί αυτές ποτέ δεν υπήρξαν. Τα σχήματα σχεδιάστηκαν σε ρυζόχαρτο και εστάλησαν στην Σύνταξη του περιοδικού μαζί με το άρθρο σε δισκέτα, γραμμένο σε Professional Write 3!

Η κεραία αυτή είναι τελικά ο “βενιαμίν” της οικογένειας (αν και “γεννήθηκε” πρώτη) αφού μετά από αυτή υπήρξαν κι άλλες της ιδίας οικογενείας!

ΛΙΓΗ ΘΕΩΡΙΑ (δεν βλάπτει)

Υπάρχουν αρκετές και καλές κεραίες, είτε εργοστασιακές είτε

κατασκευασμένες από εμάς, για τα 2 μέτρα. Κάθετες υψηλής απολαβής,

κατευθυνόμενες ακόμη υψηλότερης απολαβής, discone, ground-planes

ιδιοκατασκευασμένες καθώς και 5/8 λ. Πάντα όμως κεραίες βάσεως. Για τα

φορητά όμως λίγα πράγματα. Υπάρχουν απ' ότι ξέρω στην Αμερικανική αγορά

λ/2 και 5/8 λ αλλά οι τιμές τους με την τρέχουσα τιμή του δολαρίου θα

τις κάνουν μάλλον απλησίαστες. Αυτή την διαφορά της τιμής και την

ανυπαρξία (;) θέλω να καλύψω με την κατασκευή μίας λ/2 για φορητό Π/Δ.

Γιατί λ/2 και όχι λ/4 ή ακόμα καλύτερα 5/8 λ θα αναρωτηθείτε; Μάλλον

δεν δώσατε την πρέπουσα προσοχή στα άρθρα του SV1AIA γιά γειώσεις και

εναέρια αντίβαρα κεραιών. Η 5/8 λ είναι καλύτερη κεραία από λ/2 αλλά

έχει το μειονέκτημα να χρειάζεται ράντιαλς γιά την σωστή της λειτουργία

Αντίθετα τροφοδοτώντας την λ/2 από το άκρο της κάνουμε την ανάγκη για

ράντιαλς ή αντίβαρο μηδενική. Το αντίβαρο το οποίο δημιουργεί το φορητό

μας είναι αρκετά μικρό για την σωστή λειτουργία της 5/8 και κανένας μας

δεν θα ήθελε κάτι σαν σκελετό ομπρέλας με ένα μαστίγιο επάνω 1.25cm.

Όλα αυτά για καλύτερη απόδοση του φορητού (!;!) μας.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΦΟΡΗΤΗΣ ΚΕΡΑΙΑΣ γιά τα 2 μέτρα λ/2

Χρειάζεστε πολύ λίγα εξαρτήματα, 5 τον αριθμό:

1) πτυσσόμενη κεραία ραδιοφώνου μήκους 1 μέτρου (μπορεί να είναι και

σταθερή)

2) έναν κονέκτορα τύπου BNC (αρσενικό ή θηλυκό)

3) έναν μεταβλητό πυκνωτή τρίμερ 3-10pf

4) μερικά εκατοστά σύρμα 1mm

5) ένα φύλλο πλαστικό 3 x 3cm και πάχους λίγων mm (2-3)

Στο σχήμα 1 βλέπετε την συνδεσμολογία των επί μέρους εξαρτημάτων.

Αυτή η κεραία λειτουργεί βάση της αρχής της τροφοδότησης από το άκρο

όπου η αντίσταση της είναι μέγιστη. Αυτός είναι ο λόγος της ύπαρξης του

παράλληλου L/C μεταξύ της κεραίας και της γης την οποία σας δίνει το

φορητό. Το ουσιαστικό κέρδος σας όμως ξαναλέγω είναι η απάλειψη της

ανάγκης για ράντιαλς.

Επί το έργον τώρα. Ανοίγετε στο μέσο και άκρη του πλαστικού μία τρύπα

για τον BNC κονέκτορα και στο μέσον του πλαστικού την τρύπα για να

στερεωθεί η κεραία είτε με βίδα στο κάτω μέρος της είτε εφαρμοστά. Σχ.2

Αν χρησιμοποιήσετε αρσενικό BNC καλό είναι το πλαστικό να είναι γύρω

στα 2mm γιά να βιδώσει εύκολα η βίδα του κονέκτορα. Αν χρησιμοποιήσετε

θηλυκό BNC αφήστε τουλάχιστον 0.5cm από την κεραία.

Το πηνίο έχει 3 σπείρες σε διάμετρο 12mm και το μήκος του είναι και

αυτό 12mm.Το ένα του άκρο το κολλάτε στον κονέκτορα και το άλλο στο

κάτω μέρος της κεραίας. Παράλληλα κολλάτε και τον πυκνωτή τρίμερ. Στην

δικιά μου κεραία χρησιμοποιώ έναν 3 -10 pF.Αν σας βρίσκετε κάποιος

3 - 60 pF είναι ιδανικός και χρησιμοποιήστε τον. Στην συνέχεια κολλάτε

στην ακίδα του κονέκτορα 3cm ψιλό μονωμένο πολύκλωνο καλώδιο. Εφαρμόζετε

την ακίδα στην θέση της με όποιον τρόπο θέλετε. Εποξική κόλλα, καυτή

σιλικόνη, χαρτί ή ακόμα και κερί. Πειραματικά κολλάτε το άκρο του

καλωδίου μισή σπείρα από το σημείο γείωσης του πηνίου. Τελειώσατε.

Αφήνω στην φαντασία σας τον τρόπο κατασκευής ενός μικρού κουτιού για

την καλύτερη σταθεροποίηση του μαστιγίου της κεραίας. Ένα φύλλο πλαστικό

3 χ 7 cm από πόρτα ηλεκτρικού πίνακα αν ζεσταθεί στο μέσο του γίνεται

ένα όμορφο U.Κλείνετε το άνοιγμα του U με ένα μικρό κομμάτι πλαστικό από

την ίδια πηγή και το κουτί σας είναι έτοιμο.

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ

Καλό είναι ο συντονισμός της κεραίας να γίνει μακριά από τοίχους ή

μεταλλικά αντικείμενα. Το κέντρο ενός δωματίου είναι ιδανικό μέρος. Ο

συντονισμός της λοιπόν γίνεται με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι ο κλασικός

με την βοήθεια μίας γέφυρας μετρήσεως στασίμων κυμάτων. Ο δεύτερος είναι

με την βοήθεια ενός πεδιομέτρου. Αναπτύσσετε την κεραία έτσι ώστε το

μήκος της να γίνει 1 m. Γυρίζετε τον μεταβλητό και μετακινείτε την λήψη

στο πηνίο έτσι ώστε να έχετε είτε τα λιγότερα στάσιμα είτε την

μεγαλύτερη ένδειξη στο πεδιόμετρο. Αν έχετε τον μικρότερο λόγο στασίμων

στην μέγιστη χωρητικότητα του μεταβλητού πυκνωτή αντικαταστήστε τον με

έναν 4 -20 pF ή και έναν 10 - 60 pF. Κατά τον συντονισμό κρατήστε το

σώμα σας όσο το δυνατόν μακρύτερα από την κεραία, και για την αποφυγή

σε έκθεση Η.Μ. ακτινοβολίας, και για να μην βλέπετε αυξομειώσεις στο

λόγο στασίμων από την χωρητικότητα, την οποία προσθέτετε στον πυκνωτή.

Για την μεταβολή του πυκνωτή θα χρειαστείτε ένα μακρύ κατσαβίδι

συντονισμού και αρκετή υπομονή ώστε να δείτε λόγο στασίμων 1.2 : 1 .

Όταν συντονιστή η κεραία και μετά μπορείτε να την λειτουργείτε και με

το μικρότερο μήκος της, με μειωμένη απόδοση βέβαια, και τον διακόπτη

ισχύος στην θέση Low.

ΤΕΛΕΙΩΝΟΝΤΑΣ

Έχω συγκρίνει αυτή την κεραία με το rubber του φορητού μου και με μία

λ/4 την οποία και χρησιμοποιούσα κατά κόρον. Οι ενδείξεις του

πεδιομέτρου ήταν: r=1 , λ/4=3 , λ/2=7 .Για τα δε στάσιμα ούτε λόγος,

3 :1 με το rubber,3 :1 με την λ/4 και 1.2 :1 με την λ/2.

Σε QSO με τον SV3BEL πήρα ρηπόρτ μέχρι και 5 μονάδες και αξίζει να

σημειωθεί ότι η λήψη γίνεται μεν με δύο 13αρες TONNA αλλά το QTH είναι

το Αργος ενώ το δικό μου είναι η Τρίπολη. Το ίδιο ρηπόρτ πήρα από τον

ίδιο συνάδελφο με κεραία λήψεως την DIAMOND 700 H. Τα μελλοντικά μου

σχέδια περιλαμβάνουν την κατασκευή μίας φορητής 5/8 λ με PL-259

κονέκτορα έτσι ώστε τα τεστ να είναι πλήρη. Μέχρι να βρεθεί κάποια άλλη

κεραία το ίδιο καλή αν όχι καλύτερη, πιστεύω ότι αυτή η κεραία είναι

λύση γιά κάποιον ο οποίος δεν έχει δυνατότητα εξωτερικής κεραίας και με

το rubber δεν καταφέρνει πολλά πράγματα.

Η κεραία αυτή κατασκευάστηκε και όχι αντιγράφηκε από ένα άρθρο του

W3VVN στο Antenna Compendium vol.2

Πολλά 73 SV3AUW

Τάκης Περρέας