Σε τακτικά διαστήματα σε Ελληνικά αλλά και διεθνή Fora, τίθεται το ερώτημα:
"Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ατσαλόσυρμα για κατασκευή δίπολης κεραίας"?
Το ερώτημα τέθηκε πάλι μερικές μέρες πριν στο forum RSBG όπου ανάμεσα στα, ναι-όχι-ίσως-μπορεί-δεν χάθηκε ο κόσμος-υπό προϋποθέσεις, κάποιος έδωσε ένα link Αυστραλιανού Συλλόγου ο οποίος δημοσίευσε ένα άρθρο το οποίο έγραφε και τεκμηρίωνε όλα αυτά τα οποία εσείς διαβάζετε σε αυτό το ιστολόγιο από τον Φεβρουάριο του 2009! Έγραφε λοιπόν στο εν κατακλείδι ο Tim VK2BT: ...I would NOT recommend using stainless wire for a “low impedance” antenna (such as a simple dipole). I learned this lesson the hard way myself when I recently constructed one for myself at home, and found that I could NOT match it properly. (δεν θα συνιστούσα την χρησιμοποίηση του ατσαλοσύρματος για κεραία Χαμηλή Σύνθετης Αντίστασης π.χ. ως ένα δίπολο. Πήρα το μάθημά μου με άσχημο τρόπο όταν το είχα κατασκευάσει στο σπίτι και ΔΕΝ μπορούσα να το συντονίσω.) Το όλο άρθρο είναι στην σελίδα του Manly-Warringah Radio Society MWRS και διαβάζεται εδώ καθώς και το pdf με την eznec ανάλυση το οποίο θα διαβάσετε εδώ. Επαναθέτοντας λοιπόν το ερώτημα:"Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ατσαλόσυρμα για κατασκευή δίπολης κεραίας"? Η απάντηση είναι μονολεκτικά ΟΧΙ! ΟΧΙ ως κεραία αλλά ως στήριγμα της πραγματικής κεραίας, πραγματικά μπορεί και είναι ΝΑΙ! Tip. Μου ζήτησε ένας συνάδελφος να αγοράσει αρκετά μέτρα από το multistranded του οποίου έχω μερικές καρούλες και πωλώ. απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να αντέχει τα 12 Μποφόρ των μελτεμιών του Αιγαίου. Του έστειλα μερικά μέτρα σύρμα για δοκιμή η οποία με την σειρά της απέδειξε ότι το 7stranded σύρμα έχει την απαραίτητη αντοχή στην μόνιμη έλξη αλλά όχι στα τινάγματα και τις ριπές του αέρα. Επάνω στην κουβέντα για προτεινόμενες λύσεις πρότεινα το εξής. Να συνεχίσει να υπάρχει το ατσάλινο δίπολο, ΜΟΝΟ ΩΣ ΣΤΗΡΙΓΜΑ του χάλκινου αγωγού ο οποίος θα τρέχει παράλληλα. Τα "επιδερμικά φαινόμενα" τρέχουν στην επιδερμίδα του αγωγού διαλέγοντας πάντα την καλύτερη αγωγιμότητα άρα στο συγκεκριμένο παράδειγμα, η RF θα επιλέγει πάντα να τρέχει στον Χαλκό αδιαφορώντας για το Ατσάλι δίπλα του. ΝΑΙ! Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ατσαλόσυρμα ως στήριγμα του χαλκοσύρματος της δίπολης ή άλλης κεραίας και τίποτε άλλο! Απλά μην το πληρώνετε ώς "σπέσιαλ"!
...σύρμα που εκόπηκε στα δυό, και πως να σε ματίσω...
Νίκος Καββαδίας
Developed during the heydey of the telegraph, the Lineman’s splice is designed for connections that will be under tension. It is commonly claimed that, properly made, a Lineman’s splice is stronger than the wires of which it is composed. In any case, it is a time-proven method, and, coolest of all, one of NASA’s Required Workmanship Standards. Εύκολος, γρήγορος κι ασφαλέστατος τρόπος ματίσματος κομμένου σύρματος κεραίας κι όχι μόνο. Τον συνιστά η NASA ανεπιφύλακτα! Σταύρωμα του σύρματος και μετά τρεις το λιγότερο στροφές, η μία κολλητά με την άλλη. Κολλάμε με το κολλητήρι για Ηλεκτρική επαφή αφού, έχουμε εξασφαλίσει την Μηχανική αντοχή! (τα συρματόσχοινα έχουν ειδικό τρόπο πλεξίματος της ματισιάς αλλά, αυτό είναι άλλο θέμα. Ως γνωστόν τα συρματόσχοινα ΔΕΝ ενδεικνύονται ως αγωγοί ΗλεκτροΜαγνητικής Ακτινοβολίας, αφού παρουσιάζουν πολύ μεγάλη επιδερμική αντίσταση την RF!)
Μετά από πολυετή μελέτη, αγαστή συνεργασία των στοιχείων της φύσεως και προσπάθειας της δικαιολόγησης του χαρακτηρισμού «ο Πατέντας», ο οποίος μου έχει αποδοθεί αλλού, ευρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να σας αποκαλύψω τον λόγο για τον οποίο κόβονται και πέφτουν οι συρματοκεραίες!
Λοιπόν, κατά βάση οφείλεται στις ώρες ακρόασης και χρήσης.
Μια κεραία ως γνωστόν(?) μετατρέπει την ηλεκτρομαγνητική ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια. Ενέργεια η οποία κατά βάση είναι ηλεκτρόνια τα οποία κινούνται προς την είσοδο του δέκτη μας. Υπάρχει ένας ορισμένος αριθμός ηλεκτρονίων σε κάθε εκατοστό σύρματος έτσι, όταν όλα αυτά θα έχουν σταλεί στον δέκτη μας, το σύρμα θα αποϊονιστεί και θα «φθαρεί» και πιθανώς να κοπή και να πέσει! Αυτό εξηγεί τον λόγο γιατί γυρίζετε σπίτι μια μέρα και η κεραία είναι στο έδαφος!
Θα ρωτήσετε τώρα τι γίνονται όλα αυτά τα ηλεκτρόνια τα οποία φτάνουν στην είσοδο του δέκτη. Εισέρχονται στον δέκτη και προστίθενται. Στα παλιά ραδιόφωνα υπήρχε μια αντίσταση η λεγόμενη «διαρροής πλέγματος» η οποία επέτρεπε στα ηλεκτρόνια να πέσουν στο έδαφος(γη). Εσείς δεν μπορείτε να τα δείτε αλλά, πιστέψτε με, είναι εκεί! Καθώς όλο και περισσότερα μαζεύονται, ξεγλιστράνε προς την πίσω αυλή!
Τα παλιά ραδιόφωνα λόγο της αντίστασης διαρροής πλέγματος είχαν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής από τα πιο καινούργια με τα τρανζίστορ τα οποία σταματούν να δουλεύουν όταν μαζευτούν μέσα τους πολλά ηλεκτρόνια βραχυκυκλώνοντάς τα έτσι!!!
Τώρα αυτά τα ηλεκτρόνια στην πίσω αυλή θέλουν να πάνε πίσω στο σύρμα. Έτσι τραβούν την κεραία προς τα κάτω για ενωθούν μαζί της. Τώρα επειδή η κεραία μας είναι ψηλά και αυτά είναι στο επίπεδο εδάφους, αυτή η έλξη δεν είναι ισχυρή. Κάποια μέρα με αέρα όμως τα ηλεκτρόνια καταφέρνουν να σηκωθούν από το έδαφος προς την κεραία και την τραβούν προς το μέρος τους. Ο αέρας συνήθως φέρνει και ελεύθερα ηλεκτρόνια από τους γείτονες σας (από τηλεοράσεις, στερεοφωνικά κ.α.) κι έτσι υπάρχουν πολλά από αυτά τα πραγματάκια τριγύρω! Αν καταφέρουν με την μια να σηκωθούν πολλά από αυτά, υπερφορτώνουν την κεραία καίγοντάς την στο σημείο επαφής τους ή ακόμα χειρότερα επιστρέφουν στα κυκλώματα εισόδου του δέκτη καίγοντάς τον! Να γιατί μια συρματοκεραία πέφτει της μέρες που έχει αέρα!!! Τουλάχιστον έτσι το καταλαβαίνω εγώ!
Μπορείτε να επιμηκύνετε τον χρόνο ζωής της συρματοκεραίας σας με το να την αποσυνδέετε όταν δεν κάνετε ακρόαση ή δεν την χρησιμοποιείτε. Σε γενικές γραμμές να περιμένετε μια διάρκεια ζωής της κεραίας σας γύρω στις 500 με 1000 ώρες λειτουργίας!
Μία πιο τις πιο συχνές ερωτήσεις όταν πρόκειται για κεραίες, είναι για το τι είδος σύρματος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί.
Η απάντηση είναι ανάλογη των αναγκών του ερωτώντος!
Εδώ και πάνω από 30 χρόνια έχω χρησιμοποιήσει κάθε είδος σύρματος που μπορούσα να βρω στην Ελληνική αγορά (και τώρα και στην Αγγλική) για να φτιάξω μια συρματοκεραία!
Πολύκλωνο ή Μονόκλωνο:
Έχω χρησιμοποιήσει και τα δύο με πολύ καλά αποτελέσματα. Το πολύκλωνο κατά κανόνα (και οι κανόνες είναι για να καταρρίπτονται) είναι ευκολότερο να δουλευτεί και μερικές φορές είναι αρκετά ανθεκτικό για την δουλειά μας. Στην περίπτωση που έχουμε το τιούνερ κοντά μας και πρέπει να οδηγήσουμε την κάθοδο μέσα από παράθυρα ή κασώματα το πολύκλωνο σαν εύκαμπτο είναι καλύτερο. Το μονόκλωνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά κόρο για το δίπολο αυτό καθ’ αυτό και ακόμα για χειροποίητη ποντικόσκαλα. Προσοχή όμως γιατί αν είναι πολύ λεπτό είναι εύκολο να σπάσει!
Μονωμένο ή Γυμνό:
Δεν έχει καμία σημασία τι είδους σύρμα θα χρησιμοποιήσετε αρκεί να θυμάστε ότι το σύρμα με την μόνωση θα είναι γύρο στο 5% μεγαλύτερο από τους υπολογισμούς μας και αυτό λόγο της μόνωσης. Απλά σε αυτήν την περίπτωση αφαιρούμε το 5% και όλα καλά! Η οξείδωση δεν έχει να κάνει με την απόδοση ή όχι της κεραίας μας. Ας είναι όλα τα άλλα όπως πρέπει να είναι (ύψος, ελεύθερη από εμπόδια) και η οξείδωση είναι το τελευταίο το οποίο θα μας απασχολήσει!
Διατομή:
Έχω χρησιμοποιήσει σχεδόν όλες τις διατομές (μέσα σε κάποια λογικά πλαίσια βέβαια).
Κάτι ψιλότερο από 1 χιλιοστό δεν σας το συνιστώ γιατί θα σπάσει με το πρώτο και θα είναι κρίμα για τον κόπο σας. 2 χιλιοστά έως και 4 χιλιοστά είναι μια καλή και απροβλημάτιστη διατομή!
Μπορείτε ακόμα να χρησιμοποιήσετε διπλό ηλεκτρολογικό καλώδιο από αυτό το οποίο χρησιμοποιούν για τα ντουί φωτισμού. Είναι πάμφθηνο και αν το αγοράσετε με το καρούλι θα σας έρθει ακόμα φτηνότερα! Το μετράτε μια φορά και μετά το ανοίγετε στα δύο! Όπως επίσης με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καλώδιο ηχείων (ειδικά αυτό το «χωρίς μόρια οξυγόνου» για να δείτε πως μας παίρνουν τα λεφτά!!!). Αν την περιοχή σας την «πιάνει» ο αέρας καλό θα είναι να χρησιμοποιήσετε καλώδιο με την μεγαλύτερη δυνατόν διατομή.
Ακούγονται πολλά για το κέρδος της κεραίας από μια ενδεχόμενη αύξηση της διατομής του σύρματος. Η διαφορά του σύρματος ενός χιλιοστού με ένα σύρμα 6 χιλιοστών στην συχνότητα των 80 μέτρων είναι το πολύ 100KHz για στάσιμα 2:1. Με πιο απλά λόγια, η πιο λεπτή κεραία έχει πιο οξύ συντονισμό και στενότερο εύρος έναντι της πιο παχιάς ή οποία έχει μεγαλύτερο εύρος και πιο επίπεδη καμπύλη στασίμων. Αν το κέρδος της κεραίας ήταν ανάλογο της διατομής της, να είστε σίγουροι ότι όλοι θα χρησιμοποιούσαμε ΕΠΙΧΑΛΚΩΜΈΝΑ ΜΠΟΥΡΙΑ ΣΟΜΠΑΣ!!!!!!!!!!
Χαλκός vsΆλλου υλικού:
Κατά την ταπεινή μου γνώμη και πάλι, δεν έχει καμία σημασία το τι είδος υλικού θα χρησιμοποιήσετε. Ή για να το θέσω διαφορετικότερα, δεν υπάρχει τρόπος ο μέσος Ραδιοερασιτέχνης να δει και να καταλάβει την διαφορά του ενός υλικού από το άλλο!
Ακόμα και επάργυρο σύρμα να χρησιμοποιήσετε, λόγο του επιδερμικού φαινομένου, το κέρδος ή η μη απώλειες έναντι κάποιου άλλου είναι μη μετρήσιμες!!!
Απλά χρησιμοποιήστε ότι είναι εύκολο να βρεθεί στα μέρη σας και αυτό είναι όλο. ........................................................................................................................................... Θεωρώ ότι πρέπει να κάνω μια αποσαφήνιση εδώ. Όταν γράφω "άλλο υλικό" εννοώ το ασήμι, το αλουμίνιο, άντε και τον... χρυσό! Σε καμία περίπτωση δεν εννοώ το ατσαλόσυρμα το οποίο έχει επιδερμική αντίσταση 5 φορές μεγαλύτερη του ταπεινού χαλκού. Ό χαλκός έχει επιδερμική αντίσταση 17 nanoOhm/m @20°C, ενώ ο σίδηρος έχει επιδερμική αντίσταση 100 nanoOhm/m @20°C. Το γυμνό ή το επιβερνικωμένο σύρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως σύρμα κεραίας! Το ατσαλόσυρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ως μπουγαδόσυρμα. ΣΥΡΜΑ ΜΠΟΥΓΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤ' ΑΛΛΟ! ...........................................................................................................................................
Απλοί κανόνες να ακολουθήσετε:
Όταν με το καλό αποφασίσετε για το τι είδος σύρματος θα χρησιμοποιήσετε θυμηθείτε τα εξής:
Αν το σύρμα πρόκειται να χρησιμοποιηθεί σαν ράντιαλ και να απλωθεί πάνω στο έδαφος, θα πρέπει να είναι μονωμένο.
Αν θα είναι ψηλά στον αέρα είτε σαν κεραία είτε σαν ράντιαλ, μπορεί να είναι και από τα δύο είδη. Θυμηθείτε την χωρητική φόρτιση του 5%.
Αν είναι ψηλά στον αέρα αλλά έρχεται σε επαφή με κάτι αγώγιμο, κλαδιά δένδρου για παράδειγμα, η μόνωση είναι επιβεβλημένη.
Αν ζείτε σε περιοχή με αέρηδες ή γενικά την πιάνει η κακοκαιρία, καλό θα είναι να ζητήσετε να βρείτε ένα σύρμα το οποίο λέγεται cooperweldκαι είναι ατσάλινος πυρήνας επιχαλκωμένος. Είναι δύσκολο στο ξεκουλούριασμά του και θέλει προσοχή να μην βυρινιάσει. Αντέχει όμως την ελξη και την κακοκαιρία όσο τίποτα άλλο!
Και τώρα μπορείτε να πα να… κρεμάσετε κάποιο σύρμα και να παίξετε μαζί του. Ο πειραματισμός είναι η μισή χαρά του ηδυπάρεργου ( η άλλη Ελληνική λέξη για το hobby) μας!!!
